Geleneksel araç takip sistemleri, çoğunlukla bireysel GPS modüllerine ve merkezi sunuculara bağımlı çalışır. Ancak yoğun arazi, tünel, askeri bölge ya da doğal afet gibi durumlarda bu sistemler kesintiye uğrayabilir. Peki, GPS sinyali kesilen bir araç, yine de takip edilebilir mi? Mesh network teknolojisi, bu soruya evet cevabını veriyor.
Mesh ağ, her cihazın hem alıcı hem de verici olarak çalıştığı bir iletişim mimarisidir. Yani bir cihaz sadece kendisiyle sınırlı kalmaz, komşu cihazlardan veri alır ve onlara veri iletebilir. Bu sayede ağın tek bir noktaya bağımlılığı kalmaz.
Araç takip sistemlerine uygulandığında her araç birer düğüm (node) hâline gelir. Bu düğümler hem GPS verilerini hem de bağlantı verilerini komşu araçlara aktarabilir.
Bir aracın GPS sinyali şu durumlarda kesilebilir:
Yüksek binalar arasında (kanyon etkisi)
Tünel, kapalı otopark gibi yapıların içinde
Jammer (sinyal karıştırıcı) kullanımında
Doğal afet sonrası uydu iletişimi zarar gördüğünde
Bu tür durumlarda araç, konumunu merkezle paylaşamaz. Ancak yakınındaki araçlar GPS bağlantısını koruyorsa, mesh ağı üzerinden o aracın yaklaşık konumu tahmin edilebilir.
Göreceli Konum Aktarımı
Araçlar, kendi konumlarını ve yakındaki düğümlerle olan mesafelerini sürekli paylaşır. Eğer A aracı sinyal kaybı yaşarsa, B ve C araçları A’nın son bilinen konumunu ve ona olan uzaklıklarını merkezle paylaşır. Bu sayede sistem, A'nın bulunduğu alanı yaklaşık olarak hesaplayabilir.
İvmeölçer ve Jiroskop Verisi Paylaşımı
Takip cihazları sadece GPS verisi değil; ivme, yön, hız ve dönüş açısı gibi verileri de komşu cihazlara aktarır. GPS kesilse bile bu verilerle aracın tahmini hareket rotası oluşturulur.
Veri Tekrarı ve Yedekleme
GPS’siz kalan cihaz, konum verisini toplayamasa bile komşu düğümlerden gelen bilgileri kaydeder. Sinyal geri geldiğinde, sistem geçmiş rotayı geriye dönük olarak tamamlar.
Askeri Konvoylar: Düşman tarafından karıştırılan GPS sinyallerine rağmen konvoy takibi devam eder.
Madencilik ve Tünel Araçları: Yeraltındaki iş makineleri, yüzeye çıkmadan da takip edilir.
Afet Müdahale Ekipleri: Enkaz veya ormanlık alanda çalışan araçlar, birbiriyle koordineli kalır.
Kırsal Alan Lojistiği: GSM sinyali olmayan yerlerde veri kaybı yaşanmaz.
Yüksek Dayanıklılık: Tek noktada yaşanan bir arıza tüm sistemi etkilemez.
Genişletilebilirlik: Her yeni araç, ağın kapsama alanını artırır.
Gecikmesiz Veri Aktarımı: Yakın araçlar arasında veri paylaşımı anlık gerçekleşir.
Kesintisiz Takip: Sinyal kaybı yaşansa bile sistem veriyi tahmin eder ya da geçici olarak yedekler.
Enerji Tüketimi: Sürekli yayın ve dinleme işlemleri cihaz bataryasını zorlar. → Düşük enerjili Bluetooth (BLE Mesh) kullanılabilir.
Yoğunluk Sorunu: Araç sayısı arttıkça veri trafiği karmaşıklaşır. → Akıllı yönlendirme algoritmaları ile veri yükü dengelenebilir.
Gizlilik ve Güvenlik: Araçlar birbirine bağlandığı için veri sızıntısı riski oluşur. → Uçtan uca şifreleme ve kimlik doğrulama sistemleri kullanılmalıdır.
Mesh network teknolojisi, araç takip sistemlerinde büyük bir devrim yaratıyor. GPS kaybı yaşandığında bile, komşu araçlar sayesinde veri akışı devam eder. Bu sayede hem güvenlik sağlanır hem de operasyonel kontrol kesintisiz hâle gelir. Özellikle zorlu koşullarda ya da kritik operasyonlarda, bu yapı klasik GPS sistemlerine göre çok daha esnek ve güvenilirdir.
Osman Yılmaz Mahallesi, İstanbul Caddesi, 649/1. Sokak, No:2, 41000 Gebze/Kocaeli