Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, şirketlerin filo yönetimi ve verimliliği artırmak amacıyla araç takip sistemleri kullanımı yaygınlaştı. Ancak birçok işletme yöneticisi, çalışanların araçlarını takip etmenin hukuki boyutunu merak ediyor. Peki, şirket araçlarının takip edilmesi hukuka aykırı mı? Bu makalede, Türkiye ve uluslararası hukuka dayanarak bu sorunun yanıtını detaylı şekilde inceleyeceğiz.

Araç Takibinin Hukuki Dayanağı

Araç takip sistemleri, genellikle GPS teknolojisi ile araçların konum, hız ve kullanım bilgilerini toplayarak işletmelere sunar. Bu tür sistemlerin hukuki olarak izinli olup olmadığı, kişisel verilerin korunması ve özel hayatın gizliliği açısından değerlendirilmelidir.

Türkiye’de, bu konuda en temel düzenleme 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ile yapılmıştır. KVKK’ya göre, kişisel verilerin işlenebilmesi için ilgili kişinin açık rızasının alınması gerekmektedir. Araç takip sistemi de bir kişisel veri işleme faaliyeti olarak değerlendirilir çünkü araç kullanıcısının konum ve hareket bilgileri kişisel veri kapsamına girer.

Şirket Araç Takibinde Çalışan Hakları

• Rıza Esası: Şirket, araç takip sistemi kurmadan önce çalışanlarından yazılı ve bilgilendirilmiş onay almalıdır. Bu onay, verilerin nasıl kullanılacağı, hangi amaçlarla kaydedileceği gibi bilgileri içermelidir.

• Amaç Sınırlaması: Toplanan veriler sadece işletme amaçları için kullanılmalı, çalışanların özel hayatlarıyla ilgili olmayan veriler toplanmamalıdır.

• Veri Güvenliği: Elde edilen veriler güvenli bir şekilde saklanmalı ve yetkisiz erişim engellenmelidir.

• Çalışan Bilgilendirmesi: Çalışanlara araç takip sistemi ve veri işleme süreçleri hakkında açık bilgilendirme yapılmalıdır.

Hukuka Aykırı Takip Durumları

Eğer şirket, çalışanların rızası olmadan araç takip verilerini toplar veya bu verileri özel hayatın gizliliğini ihlal edecek şekilde kullanırsa, bu durum hukuka aykırı sayılır. Ayrıca, araç içindeki kişisel zamanlarda (örneğin, özel molalar veya izin sürelerinde) da takip yapılması etik ve yasal sorunlara yol açabilir.

Uluslararası Perspektif

Avrupa Birliği’nde benzer şekilde GDPR (Genel Veri Koruma Yönetmeliği), çalışanların kişisel verilerinin korunmasını sağlar. Çalışanların konum bilgilerinin işlenmesi sıkı kurallara bağlanmıştır. İşverenler, veri işleme faaliyetlerini açık, şeffaf ve amaç sınırlı şekilde yürütmek zorundadır.

Sonuç ve Öneriler

• Şirket araçlarını takip etmek, çalışanların açık rızası alındığı, veriler sadece iş amaçlı kullanıldığı ve KVKK/GDPR gibi mevzuata uyulduğu sürece hukuka uygundur.

• Takip sistemleri, verimliliği artırmak ve güvenliği sağlamak için etkili araçlar olsa da, çalışanların özel hayatına saygı gösterilmesi ve yasal yükümlülüklerin yerine getirilmesi şarttır.

• Şirketler, takip uygulamalarına başlamadan önce bir veri koruma uzmanına danışmalı ve çalışanları bilgilendirerek yasal süreci sağlam temeller üzerine oturtmalıdır.